"Samen met het gezin kijk ik naar wat nuttig is om te veranderen binnen de huidige gezinssituatie"

Clicks

Familie opstellingen

 

Familieopstellingen zet ik in als methode om uit te zoeken of er een systemische oorzaak is van het probleem of het conflict.

Wij maken allemaal deel uit van (familie)systemen en het is goed om te beseffen in hoeverre ons gedrag en onze gevoelens bepaald worden door het systeem waar we deel van uitmaken. Familieopstellingen zijn met name zeer verhelderend als je niet begrijpt waar je gevoelens of onvermogens vandaan komen. Ze zijn vaak een stap naar een oplossing bij bijvoorbeeld; ouderverstotingsproblemen, bindingsangst, je baan vaak kwijtraken, niet tot actie kunnen komen, verslaving (drugs, alcohol, roken, gokken), angst, ziekte, gevoelens van eenzaamheid, depressieve gevoelens, geldproblemen, weinig tot geen contact met ouders/familie, lichamelijke klachten. 

Familieopstellingen zijn oplossingsgericht, ze brengen verborgen dynamieken relatieproblemen, angst, woede, je alleen voelen aan het licht. Het is een methode om uit te zoeken of er een systemische oorzaak is van het probleem en het conflict. 

Opstellingen zijn een bijzondere raadgever bij levensvragen en geeft inzicht bij iedereen die privé of zakelijk vastloopt door terugkerende thema’s en patronen. Opstellingen helpen jezelf te worden, jezelf te helen en keuzes te maken die bij jou passen. Familieopstellingen is een methode van systemisch werken. Ieder individu heeft een eigen plekje in dat netwerk van familieleden, of je nu wil of niet. Juiste plek vinden in je relaties, zodat de orde weer wordt hersteld. Het verhelderen van patronen/thema’s die binnen het familiesysteem spelen leveren inzichten die van grote waarden kunnen zijn. En je krijgt de kans om patronen te doorbreken en jezelf te helen. Het is een werkvorm waarbij je met je familiesysteem aan de slag gaat, zonder dat je familieleden erbij zijn. 

Mijn aanpak

Er kan met een groep worden gewerkt, maar het kan ook alleen. Samen met de therapeut en representanten (mensen of poppetjes die jouw familie vertegenwoordigen) maak je een familieopstelling. Dit familiesysteem heeft invloed op jou en op je leven, zowel in negatieve als in positieve zin. In elk familiesysteem zijn verborgen dynamieken werkzaam, die vaak te maken hebben met verwachtingen en teleurstellingen. Deze kunnen erg belemmerend werken op je eigen ontplooiing.   

Inzicht krijgen in verborgen dynamieken van je familie, je relatie, processen in jezelf kunnen zeer verhelderend en helpend werken. Problemen en conflicten vinden vaak hun oorsprong in de familie van herkomst. 

Ik maak opstellingen met mensen als representanten, tafelopstellingen met poppetjes, met woorden, stoelen, A-viertjes, matjes, plekken in de ruimte. Ook werk ik met hypnotherapie in de vorm van visualisatie. Met als doel om weer beweging proberen te krijgen in een vastgelopen (gezins)situatie bijvoorbeeld tussen ouder(s) en kind. 

Door familieopstellingen komen mensen in hun kracht en hiermee komt hun eigenheid sterk naar boven, juist doordat ze hun eigen plek innemen in het geheel van personages en verbanden. Tegelijkertijd wordt de verbondenheid met de ander(en) heel voelbaar.

Familie/

Sociaal

NetwerkBeraad (FSNB) 

 

Familie/SociaalNetwerkBeraad zet ik in als methode om samen met ouders/kinderen de gezinsproblemen op te lossen met een gezinsactieplan. Waarbij de ouders en het kind centraal staan. 

In het FSNB staan centraal de (stief)ouders en de kinderen samen met het FamilieSociaalNetwerk. Zij gaan samen een actieplan maken voor de toekomst voor het gezin en voor het kind in het bijzonder. De therapeut ondersteund de leden van de familie en het sociaalnetwerk. De (stief)ouders en het kind (afhankelijk van de leeftijd) hebben altijd de doorslaggevende stem wie er wordt uitgenodigd, zij bepalen zelf welke mensen er worden uitgenodigd die voor hen belangrijk zijn. Het gezin houdt zelf de regie. De veiligheid en geborgenheid van de kinderen en hun kans op ontwikkeling en welzijn staan centraal in het FSNB. 

 

Familie/SociaalNetwerkBeraad bestaat uit drie fasen. De therapeut geeft informatie en deelnemers mogen hierover vragen stellen. Er is tijd voor de familie om met elkaar te praten besluiten te nemen en een eigen plan te maken. Zij maken samen een gezins(actie)plan met de familie, het sociaalnetwerk en de therapeut, waarna een uitvoering van het plan kan starten. 

Er zijn drie principes van het Familie/SociaalNetwerkBeraad. 

1. Als eerste zij sluiten aan bij de rechten van het kind. 

2. De veiligheid en ontwikkeling van het kind staan centraal. 

3.Tenslotte de beste zorg voor het kind zit in het FSNB. 

 

Er zijn vijf uitgangspunten van het Familie/SociaalNetwerkBeraad. 

Als eerste, het FSNB is een forum van besluitvorming en het maken van een gezins(actie)plan voor de toekomst voor het kind en het gezin.

Ten tweede, er nemen zoveel mogelijk familieleden en sociaalnetwerk deel aan het FSNB. 

Ten derde, ouders, kinderen, familie en het sociaalnetwerk hebben privétijd om hun gezinsactieplan zelf te maken en te bespreken. 

Ten vierde, hulpverleners accepteren het plan, tenzij de veiligheid van het kind of de ontwikkeling gevaar loopt. De jeugdzorg(jeugdbeschermer) speelt hierin dan een grote rol dat de laatste punten zijn gewaarborgd. Zij geven (indien nodig) de piketpaaltjes aan met de voorwaarden waar het gezinsactieplan aan moet voldoen ten aanzien van de veiligheid van het kind. 

En tenslotte het vijfde uitganspunt FSNB is primair een beraad over de toekomst van het kind. De therapeut of jeugdzorg wordt alleen ingezet als kinderen in de knel zitten of dreigen te komen. 

 

Mijn Aanpak 

De bijeenkomst van FSNB bestaat uit welkom en introductie, voorstellen van de therapeut, familie en het sociaalnetwerk die elkaar nog niet kennen. Het delen van informatie door de therapeut, beknopt en respectvol open en eerlijk aan de deelnemers over wat er speelt. Tijdens deze fase van het delen van de informatie schrijven alle deelnemers via de methode drieluik; de zorgen, de wensen, de toekomst op van het gezin, via memoblaadjes, die verzameld worden op een flipover. Deze blaadjes worden geclusterd, uitgewerkt in een gezins(actie)plan in privétijd, samen met het gezin, familie, sociaal netwerk, dus zonder de therapeut. In dit gezins(actie)plan zijn de familiebesluiten in overeenstemming schriftelijk vastgelegd. Na de privétijd presenteren enkele deelnemers hun uitkomsten van het gezins(actie)plan. Er wordt afgesproken welke deelnemer(s) het gezins(actie)plan bewaakt. De therapeut maakt een verslag en zorgt dat alle deelnemers het verslag ontvangen. De therapeut maakt in overleg met de aanwezigen een nieuwe afspraak voor een volgend FSNB.

Geweldloos

Verzet GV

(in het Gezin) 

Geweldloos verzet is een leer die werd ontwikkeld in de context van de sociaal politieke strijd. Groepen die het slachtoffer van onderdrukking waren geworden, ontwikkelde de methode van geweldloos verzet, om zich te verdedigen en veranderingen in hun situatie te brengen. 

Er zijn verschillende argumenten om voor geweldloos verzet in het gezin te kiezen; bij weerzin tegen het gebruik van geweld, of dat de tegenpartij (de andere ouder) in het voordeel is als het gaat om het inzetten van bijvoorbeeld een advocaat. 

Gelukkig zien de meeste ouders af van geweld in het gezin. Ze zijn bang voor de schadelijke gevolgen ervan, wanneer het aankomt op het inzetten van keiharde machtsmiddelen hun agressieve kind veel minder remmingen kent dan zijzelf. Ze beseffen dat ‘verbale’ overreding niet werkt. Ouders hebben vooral een bijzondere reden om voor geweldloos verzet te kiezen ‘de liefde voor hun kind’. 

Geweldloos verzet is de vorm van verzet die het beste uitdrukking geeft aan de ‘zorg en liefde’ van de ouders. 

 

Doel van Geweldloos Verzet

Het doel van geweldloos verzet is dat het gezag van de ouders wordt hersteld op een overtuigende geweldloze en niet- escalerende manier, ook als het gedrag van het kind nog zo grof is. Geweldloos verzet moet niet worden verward met de stellingname dat ‘macht’ onterecht is. Er is keer op keer kracht voor nodig om conflicten te verminderen. Wanneer een van de ouders afziet van iedere vorm van strijd, draagt deze uiteindelijk bij aan de voortzetting van gewelddadige onderdrukking. 

Binnen geweldloos verzet zijn er acties, die tot doel hebben gewelddadige gedrag van opvoeders en kind te doorbreken, met daarbij afzien van het toebrengen van fysieke of emotionele schade. Met deze acties is de definitie van geweld voor de strijd tegen gewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderen vergelijkbaar. Omdat binnen deze definitie moet worden afgezien van fysieke agressie, ook als reactie of agressie van het kind en van het gebruik van woorden met een vernederende of beledigende strekking. Daarnaast moet er geleerd worden om (niet) meer te reageren op provocatie van het kind.    

Wanneer Geweldloos Verzet (in het gezin)

Bij gedragsproblemen van je kind is het vaak moeilijk te begrijpen en te achterhalen waar dit gedrag vandaan komt. Zo zijn er kinderen met woede-uitbarstingen, schelden, liegen, niet naar school gaan, stelen chanteren, dreigen drugs en alcohol gebruiken, provoceren en /of geweld gebruiken. Het is niet eenvoudig om dit te achterhalen, of dat gedrag te maken heeft met misschien ouderverstotingsverschijnselen bij het kind. Of de manier waarop de ouders en het kind met elkaar omgaan met ouderverstotingsproblemen of psychiatrische problemen. Gelukkig hoeven de ouders niet te weten waar het gedrag vandaan komt, om er wat tegen te kunnen doen. Soms voel je je als ouders machteloos omdat je niet meer weet hoe het ongewenste gedrag van het kind te stoppen. 

 

De methodiek van Geweldloos Verzet

De methodiek van geweldloos verzet gaat ervan uit dat het niet uitmaakt waar het gedrag vandaan komt. Het richt zich op het sterker en minder machteloos maken van de ouders. 

De ouders leren zich te verzetten tegen het ongewenste gedrag van het kind zonder dat er ruzie van komt. Conflicten die zich uiten in escalaties tussen de ouders en kind kunnen hoog oplopen. Er zijn twee vormen van escalaties waarbij ouder(s) en kind steeds harder gaan schreeuwen, misschien zelfs schoppen en slaan (de wederzijdse escalatie). Of ouders geven toe aan eisen van het kind om de ‘lieve vrede’ te bewaren ( de toegevende escalatie). 

Soms is er bij de ene ouder sprake van de wederzijdse escalatie en bij de andere ouder de toegevende escalatie. Ouders worden soms heen en weer geslingerd, tussen de verschillende escalaties en onderling ruzie krijgen over de beste manier van reageren.

Geweldloos verzet helpt ouders om deze escalaties te stoppen. Dit is een manier om je kind te laten merken dat je zo niet door wilt gaan.

Geweldloze Communicatie (in het gezin)

Geweldloze Communicatie lees verder als GC, wordt ook verbindende communicatie genoemd, dat heeft mijn voorkeur, maar in de praktijk gebruik ik voor de duidelijkheid GC. 

De grondlegger van GC is Marshall Rosenberg. Hij greep terug op de politieke beweging van geweldloosheid (o.a. Martin Luther King, Gandi). Hij transformeerde de uitgangspunten van die geweldloze beweging naar de interpersoonlijke communicatie. Volgens de methode GC zijn mensen in een conflict twee partijen met onvervulde behoeften, die als gevolg daarvan zeer onaangename emoties beleven. 

GC is een vorm van levenskunst, het is in essentie een houding van geweldloosheid. Dat wil zeggen dat je je bewust bent van je essentiële behoeften (waarden, drijfveren) en tegelijkertijd ook verantwoordelijkheid probeert te nemen van de vervulling van die behoeften, in afstemming met je omgeving. GC is te definiëren als; verantwoordelijkheid te nemen om te leven in harmonie met en respect voor de ander en de omgeving. 

We zijn als mens voortdurend op zoek naar behoeftevervulling en daarvan bewust te zijn voorkomt al geweld. Zeker als je geweld ziet als het aan anderen (onbewust) opleggen om jouw behoeften te vervullen of wanneer je niet helder bent over jouw grenzen. GC brengt (hierin) veel helderheid en ontwart verstrengeling. 

Verbinding bij Geweldloze Communicatie

In GC bestaan geen “lastige cliënten” omdat de therapie primair gericht is op communicatie. Volgens GC gaat het vooral om twee punten;

  • om het creëren van verbinding
  • op behoeften niveau van Universele menselijke behoeften. 

Hierover kunnen we als mens geen ruzie krijgen over die behoeften- die zijn de kern van ons mens zijn- maar wel over hoe we die invullen. Onvervulde behoeften leiden tot negatieve emoties en negatieve oordelen. Daaraan hebben mensen bijvoorbeeld bij een geëscaleerd (co)ouderschap  zichtbaar of onzichtbaar dikwijls geen gebrek. In de therapie op basis van GC is het doel dat cliënten zelf verantwoordelijk nemen zonder Slachtofferschap en met helderheid over de eigen emoties.

 

Mijn aanpak 

Als therapeut gaat het erom mensen daar te brengen; in hun persoonlijke verantwoordelijkheid en in afstemming met elkaar, daardoor ontstaat er bijvoorbeeld een constructief parallel single-ouderschap. Het gaat erom dat je je eerlijk uit door middel van de vier elementen en het empathisch luisteren. Het praktisch toepassen van GC in het therapieproces is het ons richten op de vier elementen van GC;

Waarneming-Gevoel-Behoefte -Verzoek

  1. Het begint bij de waarneming van de feitelijke situatie zonder te oordelen en te veroordelen. 
  2. Vervolgens verwoorden hoe die waarneming voelt, voel je je gekwetst, bang blij, geïrriteerd enz.
  3. Ten derde verwoord je welke behoeften (wensen, verlangens) verband houden met die gevoelens. 
  4. Ten vierde volgt op deze drie elementen een gericht verzoek; op wat je van de ander wil om je leven rijker en vreugdevoller te maken 

Het gaat in GC erom dat je je verbindt met de vier elementen door af te stemmen;

    • op wat je waarneemt, 
    • wat je voelt, 
    • welke behoeften je nodig hebt,
  • het verzoek te ontvangen en te ontdekken wat jouw leven zou verrijken. 

 

In het geweldloze communicatieproces gaat het om de concrete acties die je waarneemt en die je welzijn/gezondheid positief beïnvloeden. Hoe je je voelt bij wat je waarneemt. De behoeftes waarden, verlangens, wensen waardoor je gevoelens worden opgeroepen. De concrete actie die je in een verzoek tot uitdrukking brengt om je leven te verrijken.